งานวิจัย : การใช้แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนา...

การใช้แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษา
เพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษ
ประเภทออทิสติก

ความเป็นมา
จากข้อมูลนักเรียน ผู้ศึกษาได้ศึกษาโดยการสังเกต การทดสอบการพูด ฟัง อ่าน และ เขียน พบว่า นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกมีการพัฒนาการด้านภาษาช้ากว่า นักเรียนในวัยเดียวกัน นักเรียนบางคนพูดไม่ชัด พูดติดอ่าง พูดซ้ำ ๆ คำ พูดไม่ได้ใจความ พูดเพ้อเจ้อ ไร้จุดหมาย บางคนพูดเลียนแบบคำท้ายประโยค มีความล้าช้าทางการพูด และมีหลายระดับกล่าวคือ บางคนไม่สามารถพูดสื่อความหมายได้เลย บางคนพูดได้แต่ไม่สามารถสนทนาโต้ตอบกับผู้อื่นได้เข้าใจและเหมาะสม บางคนจะมีลักษณะการพูดแบบเสียงสะท้อนหรือการพูดเลียนแบบทวนคำพูด หรือบางคนพูดซ้ำแต่ในเรื่องที่ตนเองสนใจ การใช้ภาษาพูด มักจะสลับสรรพนาม ระดับเสียงที่พูดอาจจะมีความผิดปกติ พูดซ้ำ ๆ เรื่อย ๆ ชอบสร้างคำที่มีความหมายเฉพาะตัวเอง เด็กบางคนไม่สามารถเล่นสมมุติได้ด้วยตนเองทั้งหมด หรือเล่นอย่าง มีจินตนาการ หรือไม่สามารถเล่นลอกเลียนแบบที่เคยพบเห็นในสังคมได้อย่างเหมาะสมตามวัย การพูดมักเลียนแบบหรือพูดตามทันทีที่คนอื่นพูดจบ หรือจำไปพูดโดยไม่สัมพันธ์กับเหตุการณ์ขณะนั้น นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกจะมีปัญหาการสื่อความหมายที่สำคัญคือ การใช้ภาษา เด็กมักสับสนเกี่ยวกับคำที่มีความหมายตรงข้าม หรืออาจใช้ประโยคทั้งประโยค โดยหมายถึง คำ ๆ คำเดียวเท่านั้น เด็กมักจะไม่ใช้ภาษาเช่นเดียวกับเด็กทั่วไป (สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ , 2542 : 7 – 11 )
การพัฒนาทางสติปัญญาของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก จะมีสติปัญญาต่ำกว่านักเรียนปกติ มักจะมีพัฒนาการด้านภาษาและการพูดช้ากว่าอายุเช่นเดียวกับพัฒนาการทางด้านอื่น ๆ บุคคลที่มีระดับสติปัญญาต่ำกว่าระดับปกติ จะหัดพูดได้ช้า พูดไม่ชัด ยิ่งระดับสติปัญญาต่ำมาก ๆ ภาษาและการพูดจะไม่พัฒนาและทำให้พูดไม่ได้ (รจนา ทรรทรานนท์ และคณะ , 2529 : 30 - 38 )
การเรียนการสอนภาษาสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก จะเน้นให้นำภาษาไปใช้เพื่อการสื่อสารในชีวิตประจำวัน ช่วยเหลือตนเองและปรับตัวได้ในสภาพสังคม การพัฒนาการเรียนรู้ทางภาษาจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง สำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกที่สามารถใช้ภาษาสื่อความหมายกับบุคคลอื่น จะได้รับการยอมรับจากครอบครัวและบุคคลอื่น ๆ และแสดงให้เห็นถึงสภาพที่แตกต่างกันในการดำรงชีวิต เพราะว่าการพัฒนาทางภาษาเป็นการพัฒนาชีวิตของเด็ก เนื่องจาก ภาษามิได้จำกัดแค่คำต่าง ๆ เท่านั้น แต่รวมถึง การพูด ความเข้าใจ ปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ความคิด การเลียนแบบ การชี้นำตนเอง และการใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ (Jeffree ,1986 : 321)
การเรียนการสอนภาษาจะเริ่มจากทักษะการฟัง การพูด การอ่าน และการเขียน การจัดการเรียนรู้ให้แก่นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกให้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรง สื่อของจริงจะเป็นประสบการณ์ที่มีประโยชน์มากต่อนักเรียน การปรับและการจัดสถานการณ์ ทางภาษาที่ให้นักเรียนได้มีโอกาสพูดคุย ลงมือกระทำในกิจกรรมที่หลากหลาย และกระทำซ้ำ ๆ หลายครั้งจะช่วยให้นักเรียนได้รับประสบการณ์ที่มีประสิทธิภาพได้ เพราะการเรียนภาษาใน นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกนั้น มุ่งเน้นให้เด็กใช้ภาษาเพื่อสื่อความหมายใน การดำรงชีวิตได้อย่างเป็นสุข
จากสภาพปัญหาดังกล่าว ผู้ศึกษาจึงเห็นความสำคัญและความจำเป็นอย่างยิ่งในการพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภท
ออทิสติก เพื่อพัฒนาด้านการพูด การอ่าน การฟังและการเขียนให้สอดคล้องกับความต้องการ ทำให้นักเรียนสามารถแก้ปัญหาได้ และนำไปใช้เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาความสามารถทางภาษาของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกต่อไป

วัตถุประสงค์
1. เพื่อสร้างแบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก
2. เพื่อหาประสิทธิภาพของแบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก
3. ศึกษาผลการใช้แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก

ขอบเขตการศึกษา
การศึกษาครั้งนี้ กระทำภายในขอบเขตต่อไปนี้
1. เนื้อหา แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับ นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกที่สร้างขึ้นเป็นกิจกรรมที่ฝึกทักษะความสามารถทางภาษาด้านความเข้าใจ การพูด การฟัง การอ่าน และการเขียน สำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกโดยสร้างกิจกรรมตามแนวการสอนภาษาเพื่อการสื่อสาร และใช้หลักจิตวิทยากระบวนการเรียนรู้ทางสังคมเข้ามาช่วยในการสร้าง
2. ระยะเวลาทำการฝึกทดลอง ทุกวันเป็นเวลา 42 สัปดาห์ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2545
3. ประชากรที่ใช้ในการศึกษา เป็นนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกที่
ได้ผ่านการเตรียมความพร้อมตามเนื้อหาทักษะ 9 ทักษะ จากศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 8

ประโยชน์ที่ได้รับ
1. นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกสามารถนำทักษะความสามารถทางภาษาที่ได้รับไปใช้เป็นเครื่องมือในการเรียนรู้และดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2.ได้แนวทางการพัฒนาการเรียนรู้และแบบฝึกทะษะทางภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกที่มีประสิทธิภาพ

ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
1. ประชากร คือ นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกที่ผ่านการเตรียมความพร้อมตามเนื้อหา 9 ทักษะ จากศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 8
2. กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกที่ผ่านการเตรียม ความพร้อมตามเนื้อหา 9 ทักษะ จากศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 8 และมาเรียนร่วมเต็มเวลาในโรงเรียนวัดช่างเคี่ยน อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ ปีการศึกษา 2545 จำนวน 5 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่
1. แผนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก จำนวน 70 แผน
2. แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก จำนวน 123 แบบฝึก

เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่
1. แบบประเมินความสามารถทางภาษาเบื้องต้นเพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานด้านความสามารถทางภาษาของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกแต่ละคน
2. แบบประเมินความสามารถการใช้ภาษาก่อนและหลังการศึกษา

สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์
1. หาประสิทธิภาพของแบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก โดยใช้สูตร E 1 / E 2
2. เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างคะแนนความสามารถการใช้ภาษาของนักเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน โดยการหาค่าเฉลี่ย และการทดสอบค่าที (t – test)

สรุปผลการศึกษา
1. ประสิทธิภาพการใช้แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติก จำนวน 20 ชุด 123 แบบฝึก มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 70/70
2. คะแนนทักษะความสามารถทางภาษาของนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกหลังการใช้แบบฝึกทักษะภาษาเพื่อพัฒนาความสามารถทางภาษาเพื่อการสื่อสารสำหรับนักเรียนที่มีความต้องการพิเศษประเภทออทิสติกสูงกว่าก่อนการใช้แบบฝึกทักษะภาษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

ผู้ศึกษา สุลีกาญ ธิแจ้ ครูชำนาญการพิเศษ
E mail : suleekan@hotmail.com โทร.081 9982516

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเชียงใหม่เขต 1

ที่ปรึกษา ดร. เกตมณี มากมี